عامل بیماری:

ویروسی از گروه آریوویروس ها

مخزن بیماری: کنه های سخت از جنس هیالوما؛ این بند پا ویروس را از طریق تخم خود به نسل بعدی هم انتقال می دهد.

این یک بیماری ویروسی است که نوعی کنه سخت ناقل آن است. این ویروس می‌تواند بسیاری از حیوانات اهلی و وحشی را مبتلا کند. انسان هم در صورت تماس با حیوان مبتلا یا کنه آلوده به ویروس ممکن است مبتلا شود. تماس با فرد مبتلا هم می‌تواند باعث بیماری شود.

 

 

ناقل بیماری:

1-کنه از طریق گزش یا له کردن آن روی پوست دارای روزنه باز
2-مهره داران: مانند دام ها، سگ، جوندگان، جوجه تیغی و ...
3-پرندگان: ناقل غیر مستقیم اند؛ چرا که باعث انتقال کنه به دیگران (سایر حیوانات یا انسان) می شوند.
 

علائم بیماری:

شیوع بیماری بیشتر در فصل گرم سال همزمان با فصل فعالیت کنه است. علائم بیماری در انسان: سردرد، تب شدید، کمردرد و درد مفاصل و عضلات، دل درد، اسهال، استفراغ، قرمزی چشم و سرخی گونه، خونریزی (مثلا بصورت نقطه‌های ریز مثل سر سوزن یا خونریزی‌های وسیعتر یا خون دماغ)، یرقان.

 

1-دوره کمون: معمولا 3-1 روز و حداکثر 9 الی 13 روز
2-مرحله قبل از خونریزی: 7-1 روز طول می کشد شامل: تب، ضعف، سردرد شدید، لرز، درد شدید در ناحیه پشت، کمر و پاها، گیجی، کوفتگی و بی اشتهایی، تهوع و استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن، اسهال، درد شکم و ... (لازم به ذکر است ممکن است فقط برخی علائم در یک فرد دیده شود).
3-مرحله خونریزی دهنده: معمولا در روز 3 تا 5 بیماری شروع می شود و 10-1 روز طول می کشد. خونریزی در مخاط ها و پوست. هماتوم و سایر پدیده های خونریزی دهنده مثل ملنا، هماتوری و خونریزی از بینی، لثه و ... دیده می شود (لازم به ذکر است در بعضی موارد خونریزی قابل دید مراقبین بیمار نیست که یکی از علل تاخیر در تشخیص می باشد).
 

 

راه های انتقال بیماری

راه های پیشگیری از بیماری

گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست

حفاظت فردی هنگام کار در فضاهایی که احتمال وجود کنه هست (استفاده از دستکش، لباس کار، چکمه)

تماس با دام آلوده (ذبح، قطعه قطعه کردن و تمیز کردن، پوست، خون و ترشحات)

1-پرهیز از قرار دادن چاقوی آلوده به گوشت و احشای دام در دهان
2-خرید دام مطمئن از مکان هایی که مورد تایید دامپزشکی است (برای ذبح و ...)
3-ذبح دام با هدف ادای نذورات و مراسم سنتی پسندیده مانند عقیقه و ... در کشتارگاه ها
4-عدم نگهداری از حیوانات مگر در مواقع ضروری
5-رعایت اصول بهداشتی در نگهداری دام
6-حفاظت فردی در تماس با دام (ذبح، تمیز کردن و سایر تماس ها)
7-عدم جداسازی کنه با دست از دام یا انسان (روغن یا وازلین به سطح پشتی کنه مالیده شود تا تنفس وی قطع گردد. کم کم کنه پوست را رها می کند
نکته: بیماری در دام آلوده هیچ علامتی ندارد؛ لذا از ظاهر دام متوجه بیماری آن نخواهیم شد.

مصرف گوشت خام تازه خام یا نیم پز حیوانات آلوده

1-مصرف گوشت و احشا کاملا پخته (مغز پخت شده)
2-نگهداری گوشت و احشا دام به مدت 24 ساعت پس از ذبح در سردخانه یا یخچال
نکته: از مصرف خام جگر و سایر احشا و گوشت دام ها جدا پرهیز شود.

تماس با خون و ترشحات بیمار و استنشاق هوای آلوده



رعایت حفاظت فردی در تماس با بیمار مشکوک، محتمل و قطعی (استفاده از ماسک، دستکش، عینک گان و ...)

 

 

 

برای دام‌ها واکسن معتبر برای پیشگیری وجود ندارد. در انسان هم واکسن ندارد. درمان بیماری در انسان هم بیشتر درمان حمایتی برای رفع عوارض و خطرات بیماری است. داروهای ضد ویروس برای درمان این بیماری بکار گرفته شده و تاثیر مثبتی هم داشته اما بیماری درمان اختصاصی ندارد.

این بیماری از راه خوردن گوشت حیوان ذبح شده منتقل نمی‌شود، این ویروس بیرون بدن از بین می‌رود بنابراین مگر اینکه فرد بلافاصله گوشت حیوان تازه ذبح شده را خام بخورد احتمال ابتلا وجود ندارد. گوشتی که مهر سازمان دامپزشکی را دارد می‌توان بدون نگرانی مصرف کرد.