تغییرات آب و هوا و شرایط دشوار دمایی نه تنها در مناطق گرم جهان بلکه در بیشتر مناطق معتدل جهان موضوعی در حال گسترش است.
تنش حرارتی از ترکیب دما و رطوبت بیشتر و بالای سطحی که دام بتواند تحمل کند حاصل می‌شود. این موضوع دفع گرما از بدن را برای آنها مشکل می سازد، که می‌تواند بر سلامتی و تولید آنها تاثیر بگذارد.
گاوها می‌توانند افزایش کوتاه مدت دما و رطوبت را تحمل کنند مادامیکه خیلی سریع بتوانند به سطح آسایش خود برگردند. مطالعات زیادی انجام شده است که سطح آستانه برای دما و رطوبت را برررسی کرده است که در بیشتر از آن گاوها از تنش حرارتی رنج می برند، اما بسیاری از این کارهای اولیه در مناطقی انجام شده است که دام‌ها سازگاری اولیه به دماهای بالا را داشته اند.
این بدین معنی است که دام‌هایی که در مناطقی که قبلا خنک بوده است زندگی می‌کنند احتمالا در دما و رطوبت کمتر از حدود پیشنهادی آسیب می‌بینند.
اثرات بیولوژیکی:
تنش حرارتی عمدتا بر عملکرد از طریق کاهش مصرف خوراک مرتبط با کاهش نشخوار تاثیر می‌گذارد، که در نتیجه منجر به کاهش تولید بزاق، بافر طبیعی بدن، می‌شود.
کاهش عملکرد شکمبه و مصرف کمتر خوراک دام‌ها را در خطر تعادل منفی انرژی و اسیدوز تحت حاد قرار می‌دهد.
روش‌های طبیعی خنک کردن گاوها عموما تاثیر اندکی در مناطق گرم و مرطوب دارند، بنابراین دام‌ها شروع به له له زدن و خروج آب از دهان می‌کنند (West, 2003)، که توسط دامدارها قابل مشاهده است. همانطور که وضعیت بدتر می‌شود، حتی این روش‌ها نیز گاوها را به اندازه کافی خنک نمی‌کند.
تنش حرارتی عمدتا بر تولید شیر و درصد چربی شیر تاثیر می‌گذارد اما همچنین مصرف خوراک ، عملکرد تولید مثلی، و اغلب وزن بدن را نیز کاهش می‌دهد.
اگر تنش حرارتی قبل از تلقیح اتفاق بیافتد، با کاهش باروری گاوها مرتبط است، که می‌تواند ادامه یابد بعد از اینکه دما خنک شد.
گاوهای پرتولید به علت تولید شیر بالاتر و ماده خشک مصرفی بیشتر حساسیت بیشتری دارند (West, 2003).
در گله‌های مدرن، تمایل به افزایش اندازه گله است با تعداد گاو بیشتر که شیر بیشتری تولید می‌کنند و این موقعیت باعث تاثیر منفی بیشتر تنش حرارتی بر گاوها می‌شود.
دام‌های تحت تاثیر تنش حرارتی تلاش می کنند تا از طریق حداکثر کردن سطح بدن که با هوا در تماس است، حرارت را از دست بدهند. این بدین معنی است که آنها می‌ایستند به جای اینکه بخوابند. این موضوع پیامدهایی هم برای سلامت پستان و هم سم دارد.
روش‌های مدیریتی:
روش‌های مدیریتی تغذیه ای و محیطی می‌تواند برای مبارزه با چالش‌های مرتبط با تنش حرارتی استفاده شود.
روش‌های محیطی:
روش‌های مبارزه با تنش حرارتی نه خیلی جدید و نه خیلی علمی است. تهیه سایه بان و نیز خنک کردن و تهویه مناسب روش‌های پایه ای هستند.
خنک کردن اغلب از طریق اسپری کردن آب به بدن دام‌ها به صورت ذرات ریز مه یا ذرات سنگین تر آب انجام می‌شود اما تمام این موارد نیاز به تهویه مناسب دارد تا تاثیر مناسب داشته باشد. کاهش تراکم همچنین روش ساده دیگری است که می‌تواند استفاده شود.
روش‌های مدیریتی:
هدف اصلی مدیریت تغذیه در دوره تنش حرارتی حفظ سلامت شکمبه و تهیه مواد مغذی کافی برای محدود کردن تاثیر توازن منفی انرژی است.
این موارد عمدتا از طریق تامین مواد خوراکی با قابلیت هضم بالا و جیره متعادل انجام می‌شود در حالیکه سطح مناسب از نسبت علوفه به کنسانتره حفظ شود.
زمانیکه ماده خشک مصرفی کاهش می‌یابد، ضروری است که گاوها مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنند بدون توجه به میزان خوراکی که آنها توانایی مصرف دارند. این موضوع عموما به معنای افزایش غلظت مواد مغذی جیره است. افزودن نشاسته به جیره برای افزایش سطح انرژی می‌تواند تاثیر منفی داشته باشد و باعث اسیدوز شود، بنابراین کل جیره باید مجددا بررسی شود.
چربی اغلب برای افزایش قسمت انرژی در جیره مفید است اما میزانی که می تواند مصرف شود محدود است. فقط علوفه با کیفیت باید مصرف شود و به خاطر بسپارید که، در دمای بالاتر، علوفه سیلو شده طول عمر کمتری دارند، بنابراین علوفه تازه یا خوراک تازه باید در دفعات بیشتر تغذیه شود.
احتیاجات مواد معدنی خاص (مانند پتاسیم، سدیم و منیزیم) که از طریق عرق کردن ، له له زدن و ریزش آب از دهان دفع می شوند، افزایش می‌یابد و باید از طریق جیره جبران شود.
استفاده از ترکیبات پروتئینی که از طریق افزایش تولید پروتئین میکروبی و نیز تهیه پروتئین عبوری اجازه می‌دهد تا سطح کلی پروتئین کاهش یابد می‌تواند روشی خوب در کمک به دام‌ها برای مقابله با تنش حرارتی باشد.
چندین افزودنی خوراکی، مانند: مخمر، بافر، ویتامین های محلول در چربی (مانند A, D, E)، نیاسین و سلنیوم، می‌توانند مورد توجه قرار بگیرد به خاطر توانایی آنها برای بهبود عملکرد شکمبه و واکنش‌های ایمنی و برای افزایش مصرف انرژی و کارایی خوراک.
ثابت شده است که مخمر زنده اثرات سودمندی بر مصرف خوراک و نیز تولید شیر در دوره های تنش حرارتی دارد.
مخمر زنده نشان داده شده است که از طریق موارد زیر تاثیر دارد:
- افزایش قابلیت هضم خوراک از طریق حذف اکسیژن آزاد که برای میکروب‌ها سمی است و همچنین تولید موادی که باعث رشد باکتریایی می‌شود
- بهبود هضم و استفاده از مواد مغذی
- تثبیت محیط شکمبه
- تثبیت pH شکمبه
- کاهش زمانی کهpH شکمبه کمتر از 6 است
تمام این موارد عملکرد شکمبه را بهبود می‌بخشد، که به افزایش کارایی تولید بدون تاثیر منفی بر باروری منجر می‌شود. در مطالعه ای که در پرتغال در گرما انجام شد، زمانیکه دمای هوا از 18 تا 28 درجه بود، افزودن مخمر زنده به جیره باعث افزایش عددی ماده خشک مصرفی و تولید شیر در کل دوره آزمایش گردید (Novais et al., 2008).
تاثیر مخمر زنده بر عملکرد گاوهای شیری در تنش حرارتی
در مطالعه مزرعه ای که در تابستان در ایتالیا انجام شد، زمانیکه دمای هوا از 21 تا 30 درجه است، مخمر به جیره اضافه شد. در این آزمایش، در گروه کنترل مصرف ماده خشک 5 تا 10 درصد کاهش یافت اما با افزودن مخمر ماده خشک مصرفی 2/5 درصد افزایش یافت. این موضوع باعث افزایش تولید شیر به میزان 700 گرم در روز شد.
بطور کلی، همانطور که محیط در حال تغییر است، تنش حرارتی حتی در مناطق معتدل تبدیل به یک مشکل مشترک و چالش برانگیز شده است.
کاهش ماده خشک مصرفی، تولید شیر و باروری بعضی از مشکلات اصلی تنش حرارتی است.
خوشبختانه، روش‌های مدیریتی تغذیه ای و محیطی وجود دارد که می‌تواند با تنش حرارتی مقابله کند. افزودن مخمر زنده به جیره باعث تثبیت محیط شکمبه و بهبود عملکرد شکمبه می‌شود که در تنش حرارتی منجر به دریافت مواد مغذی بیشتر از یک جیره مشابه با کاهش اثرات منفی توازن منفی انرژی می‌شود.
گروه علمی شرکت آگرین تک